ในการใช้สารเคมีอย่างปลอดภัยนั้น เราต้องศึกษาข้อมูลความปลอดภัยของสารนั้นจาก MSDS ซึ่งในเอกสารข้อมูลความปลอดภัยจะมีการระบุค่ามาตรฐานและความเป็นพิษ (Standard and Toxicity) ของสารนั้นไว้ด้วย โดยจะระบุเป็นตัวย่อหลายๆค่า ในบทความนี้จึงนำข้อมูลความเป็นพิษของสารที่ระบุใน MSDS มาแบ่งปันครับ ว่ามีอะไรบ้าง
ตัวอย่างข้อมูลใน MSDS
ค่า TLV (Threshold Limit Value) เป็นค่าความเข้มข้นของสารเคมีในอากาศ ซึ่งคนปกติที่มีน้ำหนักตัว 60 กิโลกรัม และไม่ป่วยเป็นโรคใด ๆ จะสามารถรับเข้าสู่ร่างกายได้โดยไม่เกิดผลกระทบใด ๆ
ค่านี้กำหนดขึ้นโดย The American Conference of Governmental Industrial Hygienists (ACGIH)
สามารถแบ่งออกเป็น 3 ค่า ได้แก่
TLV – TWA (Threshold Limit Value – Time-Weight Average) เป็น ค่าความเข้มข้นสารเคมีเฉลี่ย 8 ชั่วโมงต่อวัน หรือ 40 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ ในบรรยากาศการทำงาน ที่ปลอดภัยสำหรับผู้ปฏิบัติงาน ทุกคนสามารถรับสัมผัสซ้ำ ๆ ได้โดยไม่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพแบบเรื้อรัง
TLV – STEL (Threshold Limit Value – Short-term Exposure Limit) ค่าความเข้มข้นสารเคมีสูงสุดในระยะเวลาสั้น ๆ (15 นาที) ในบรรยากาศการทำงานที่คนงานทุกคนสามารถรับสัมผัสได้โดยไม่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพ โดยในหนึ่งวันพนักงานสามารถรับสัมผัสสารเคมีในความเข้มข้นที่ระดับ STEL ได้ไม่เกิน 4 ครั้ง และแต่ละครั้งควรเว้นระยะเวลาห่างกันไม่น้อยกว่า 1 ชั่วโมงถึงแม้ว่าปริมาณที่ได้รับรวมทั้งหมดจะไม่เกินค่า TLV – TWA ก็ตาม การกำหนดค่า STEL นี้มุ่งหมายเพื่อลดอันตรายจากสารที่มีพิษเฉียบพลัน หรือมีแนวโน้มว่าคนงานจะต้องสัมผัสเป็นช่วงสั้นๆ แต่ความเข้มข้นสูงในเวลาทำงาน ค่า STEL กำหนดขึ้นเพื่อป้องกันผล 4 อย่างคือ (1) การระคายเคือง (2) การทำลายเนื้อเยื่อแบบถาวร (3) อาการพิษเฉียบพลัน และ (4) อาการง่วงซึมซึ่งเป็นเหตุให้เกิดอุบัติเหตุได้ง่าย ไม่สามารถช่วยตัวเองได้เมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน หรือประสิทธิภาพการทำงานลดลง
TLV – C (Threshold Limit Value – Ceiling) เป็นค่าความเข้มข้นสารเคมีสูงสุดในบรรยากาศการทำงานที่ซึ่งคนงานต้องไม่สัมผัสสารเคมีสูงเกินระดับนี้เลยตลอดช่วงเวลาทำงาน
นอกจากนี้ก็มีอีกค่าหนึ่งที่มักมีมักระบุ คือ PEL (Permissible Exposure Limit) หมายถึงปริมาณของสารเคมีที่ผู้ปฏิบัติงานจะสัมผัสกับสารเคมีได้อย่างปลอดภัย ซึ่งก็แยกได้เป็น 3 ค่า คือ PEL-TWA, PEL-STEL, PEL-C ซึ่งมักมีค่าใกล้เคียงกับค่า TLV
LD50 (Lethal Dose) เป็นค่าบอกความเป็นพิษเฉียบพลันของสารเคมี หมายถึงปริมาณของสารเคมีซึ่งเมื่อสัตว์ที่ใช้ในการทดลองได้รับเข้าสู่ร่างกายเพียงครั้งเดียวโดยทางการกิน การฉีด หรือ การสัมผัสทางผิวหนัง แล้วทำให้สัตว์เสียชีวิตไปเป็นจำนวนครึ่งหนึ่งในกลุ่มที่ทำการทดลอง ค่า LD50 จะมีหน่วยเป็นมิลลิกรัม หรือ กรัมของสารเคมีต่อน้ำหนักของสัตว์ทดลองเป็นกิโลกรัม
LC50 (Lethal Concentration) เป็นค่าบอกความเป็นพิษของก๊าซหรือไอของสารเคมีที่ระเหยได้ง่าย เป็นค่าความเข้มข้นของสารเคมีในอากาศที่ทำให้สัตว์ทดลองเสียชีวิตไปเป็นจำนวนครึ่งหนึ่งในกลุ่มที่ทำการทดลอง มีหน่วยเป็น ส่วนต่อล้าน ส่วน (ppm) หรือมิลลิกรัมต่อลิตร (mg/l) หรือมิลลิกรัมต่อลูกบาศก์เมตร (mg/cu.m) ของบรรยากาศปรกติในการทำงาน
IDLH (Immediately Dangerous to Life and Health) หรือเรียกว่า ค่าความเข้มข้น สารเคมีในบรรยากาศที่อาจเป็นอันตรายต่อชีวิตและสุขภาพแบบเฉียบพลัน หากไม่สามารถหนีออกจากบริเวณนั้นได้ทัน ภายในระยะเวลา 30 นาที
สารเคมีทุกชนิดจะมีความเป็นพิษไม่อย่างใดก็อย่างหนึ่งหากได้รับเข้าสู่ร่างกายในปริมาณที่มากเพียงพอ และการตอบสนองต่อความเป็นพิษของร่างกายแต่ละคนก็แตกต่างกันไป และเป็นลักษณะเฉพาะต่อบุคคลที่ได้รับสารเคมีนั้น ดังนั้นในการการใช้สารเคมีทุกชนิด ก็คงต้องศึกษาค่าความเป็นพิษของสารนั้นด้วย ซึ่งจะช่วยให้เรารู้จักสารชนิดนั้นมากขึ้น รวมถึงระมัดระวังในการใช้ให้มากขึ้นด้วย อย่างไรก็ดีข้อมูลใน MSDS ยังมีข้อมูลอื่นๆ อีกมากที่ควรศึกษากันเพิ่มเติมนะครับ ไว้มาอธิบายในบทความหน้าอีกทีนะครับ
ที่มา
ศูนย์ข้อมูลวัตถุอันตรายและเคมีภัณฑ์ กรมควบคุมมลพิษ
http://www.pcd.go.th